‘t Swien wordt slacht

Harm Maarsingh Rzn., van 1953-1956 onderwijzer aan de Hervormde School in ons dorp, schreef kort voor z’n overlijden in 1989 een zestal verhalen in het ouderwetse dialect over Onstweddes verleden.
Geert en ik zijn beiden van mening, dat het lezen van ons Groninger dialect bij velen van u dringend onderhoud behoeft. ’t Is daarom fijn, - ook al zal het lezen van dat ouderwetse Onstwedders u niet altijd meevallen -, dat we u een aantal keren kunnen laten genieten van een verhaal van Harm Maarsingh.

Vrouger – dat is bie mie veur 1940 – slachden ze bie ons in hoes bie haarfstdag n swien. Dai was den mest bie oom Berend in Weskenhoezen. Wie harren ja ain börgerhoeshollen en doar kön je vanzulf zo’n daaier nich zo best grootbrengen.
s Mörns hail vroug brochde oom Berend, of zien knecht, t swien en dan stönnen de slachters al kloar um hum te slachten. En dat was – in de dubbele zin van t woord – gain schieterijtje in dai tied. Schaitmaskers kenden de minsken dou ja nog nich en aandere verdovensmiddel waren d’r ook nich.
Nee, mit n laank mesk stoken ze t swien in de haalsslagoader, zodat t bloud d’r mit n gang oetspoot. Den mos je nich haard weglopen, want dat bloud mus ja opvangen worden in n emmer. Doar kun je den loater weer lekkere bloudworst van moaken.
De slagters dai bie ons t swien slachden waren twai bruiers: Meindert en Geert Meinders.(Meindert was traauwd en haar kinder, Geert was vrijgezel en woonde bie Meindert in. Geert was ook n beetje – zeg man – ‘bostig’; dat schut mie nou net in t zin).
t Waren van dai hennege kereltjes, dai Meindersen. Zo rad as wotter en toch waren ze baaide al nich zo jonk meer.
As t swien oetblöd was, wur hai op de ledder hongen, aan de “kromstok”. Dai kwam achter de hakpezen langs en dan wur t baist opensneden, zodat de intas (dai nuimen de Onstwedders van nou: ‘de ingewanden’) d’r oethold worden können.
As alles kloar mokt was wat mös, dan bleef t swien zo n poar doage aan de ledder hangen. Den kwammen de slachters weerum um hum “of te haauwen”.

t Belangriekste moment was toch wel as t swien intasloos (zunder ingewanden dus) en hailemoal schoongemoakt aan de ledder hung. Den kwammen de slachters in de keuken en mus d’r n borreltje kloar stoan. Ze harren ja weer n goud stukje waark ofleverd !
Zo ook mit Meindert en Geert. Dou ze t gat op de stoulen hadden, zette mien moetje heur elk n borreltje hen, nogal dichte bie n‘kander. Geert greep votdoadelk zien glaske en “klok”, vot was zien borreltje. “Hoho, Geert mien jong”, zee Meindert, wat zai ik nou ? Dou hest potverdubbeltjemie mien borreltje opdronken !”
“Nô”, zee Geert, dai wol geern aine môg,”da’s hailemoal nich zo slim, Meindert mien jong, want dan stait mienent d’r ja nog.” En mits greep hai t twaide borreltje dat nog op toavel stun en in ain slok was dai ook in zien gulzege keelgat verdwenen.

“PROOST ! GEERT (dij Geert van t verhoal dut nò even nich mit) en KLAAS WENSEN JOE AALMOAL n HAIL GEZOND en GELUKKEG NIJJOAR TOU !
KOM AAN LU, WIE NEMEN D’R NOG AIN OP !!
PROOST !!”

© Geert Schreuder en Klaas Meijer