23 oktober 2014
Afl. 63 – 23-10-2014

We ontvluchten even helemaal de problemen anno 2014 in onze regio. Even niet denken aan de mogelijkheid van opslag van atoomafval in de Onstwedder bodem. Of aan de mogelijke winning van aardgas in Blijham binnenkort. We willen ons zelfs een moment niet ergeren aan de volslagen zotternij, waarmee de verantwoordelijke politici wel behept moeten zijn om een provincie als Groningen, - een gebied dat Nederland in de afgelopen jaren zó veel heeft gegeven uit, met en van zijn bodem (o.a. turf, zout, gas, gasopslag) -, op te zadelen met nóg meer troubles dan ze met het toenemend aardbevingsgeweld nu al hebben.

Nee, wij gaan gewoon naar onze eigen Havenstraat. Anno – waarschijnlijk – 1928/’29. Jaja, ik weet ‘t, dat was ook een crisisjaar; het begin van een wereldcrisis zelfs. Maar dat straalt de foto van vandaag beslist niet uit: een voor die tijd alleszins attractief ogende motor-met-zijspan, een nieuwe fiets (links) en een drietal tevreden ogende Onstwedder kerels.
O, u weet niet op welke plek in de Havenstraat dit plaatje geschoten mag zijn?
Dan hoeft u zich niets kwalijk te nemen. Ik moest ook anderen raadplegen.

We bevinden ons voor een blauw geschilderd loodsje, dat in de jaren (19)’20 stond op de plek die we nu kennen als Havenstraat 23; inmiddels al enkele jaren de werklokatie van Gordijnenatelier Anneke.
We zien de tijdelijke werkplaats van fietsmaker Wubbe Lutjeboer (*1900).  De nieuwe woning, die hij en z’n vrouw, Dine Slagter (* 1902), op Havenstraat 16 laten bouwen is op dat moment nog niet klaar en als tijdelijke oplossing komt het loodsje op de foto uitstekend van pas.     
- In de jaren (19)’20 loopt aan de noordkant van de Havenstraat nog een sloot. De regelmatige wateroverlast in de jaren daarvoor zal dat vast en zeker meer dan noodzakelijk hebben gemaakt.

Op het bruggetje over die sloot zien we Nanne Huitzing (*1904) vol trotse branie op z’n fraaie motor poseren. “’n Mooi ding, hè ? Hef ook ’n poar lözze centen kost, mien jong. Joa, dat magst wol leuven. Ik har d’r wol hail wat borr…..” Nee, daarop gaan we nu niet in. Over Nanne moeten we ’t later maar ’s hebben. Over hem zijn heel andere, heel aparte verhalen te vertellen.
Als het bruggetje op de foto vervangen moet worden, - kort voordat Wubbe in 1930 naar z’n nieuwe stek op no. 16 gaat -, duikt trouwens ook zo’n apart verhaal op. Eén van Wubbes Onstwedder dorpsgenoten meldt dan namelijk heel lakoniek, dat een nieuw bruggetje helemaal niet nodig is: hij en z’n vrienden hebben de afgelopen paar jaar zoveel (dop)pinda’s bij Wubbe gekocht, dat de sloot naast het bruggetje al vrijwel is gedempt met... pindadoppen. Anno 2014 zou dat als advertentie-slogan wel heel merkwaardig klinken: “Wubbe Lutjeboer, voor volledig fietsonderhoud en pinda’s...”

- De man links op de foto is (hoogstwaarschijnlijk) Wubbe Lutjeboer zelf. Naast de reparatie van fietsen handelt hij vanzelfsprekend ook in nieuwe fietsen. Gruno en Dresco zijn de topmerken van toen, waarvoor je bij hem terecht kunt. De Dresco-fietsen worden gefabriceerd in Winschoten bij de fa. Dresselhuys & Co.
Mevrouw Dresselhuys is door ‘banden des bloeds’ met mevr. Lutjeboer-Slagter verbonden, zodat we bij de Dresco-fietsen van Lutjeboer gerust mogen spreken van fietsen-met-familiebanden. Misschien is dat voor Wubbe Lutjeboer ook wel een belangrijke reden geweest om geen fietsen onder eigen merk te fabriceren, zoals z’n collega’s Hendrik Addens en Geert Scheper deden (zie de ‘Zo was ‘t’-aflevering van 11 sept. 2014).
Wubbe blijft fietsenmaker tot ca. 1965. Om niet helemaal van het fietsenbedrijf afhankelijk te zijn, staat er in zijn garage ook een (oude) ambulance-auto, die op afroep beschikbaar is. Later heeft hij er ook nog een benzinepomp bij.
(Van pinda-verkoop horen we niets meer.)

- Van de persoon in het midden hebben we de identiteit helaas niet kunnen vaststellen.     
- In 1938 wordt op de plek van het blauwe loodsje het bankgebouw annex kassierswoning (voor de fam. Trenning) van de Coöp. Boerenleenbank ‘Onstwedde’ gebouwd. Later wordt dit Rabo-bank (= de eerste twee letters van RAiffeisen- en BOerenleenbank) ‘Onstwedde’.
Als door fusies het bankkantoor in Onstwedde moet sluiten, neemt als gezegd Anneke’s Gordijnenatelier (Anneke Beekman) er z’n intrek.

Opm.: Onze dank gaat uit naar dhr. Lenus Huisman voor de foto en naar mevr. R. Huisman-Lutjeboer voor de aanvullende informatie.

© Klaas Meijer (k.meijer@onstwedde.info)