‘Taaie Tikkels’ : Onstwedder 100-plussers

Afl. 105 – 06-09-2016

Hebt u ’t laatst ook in de kranten gelezen? Nederlandse mannen zijn uitgegroeid tot de langste van de hele wereld: 182,5 cm. gemiddeld. In Groningen, Friesland en Drenthe wonen de meeste blonde mensen van ons land. En de Europese Commissie heeft Noord-Nederland de maximale 4 sterren gegeven met betrekking tot het actief en gezond oud worden van z’n inwoners. Het Noorden is daarmee één van de 7 Europese voorbeeld-regio's.
Volgens deskundigen kan, - let wel: kán! -, een mens (en dus niet alleen die uit het noorden des lands) anno nu een leeftijd bereiken van 122 à 123 jaar. Dat is ouder dan Mozes ooit geworden is!
Na die superoude leeftijd loopt een mens tegen de zgn. ‘muur des doods’ aan. Lichaam en geest zijn dan dermate versleten, dat ’t allemaal niet meer in combinatie werkt.

                                    *************

Op 14 september a.s. viert de Protestants-Christelijke Ouderen Bond, afd. Onstwedde/ Vlagtwedde z’n 25-jarig jubileum in ‘Brinkhof’. Van harte gefeliciteerd en nog vele gezellige en strijdbare jaren toegewenst met elkaar!
Onder andere gelet op de huidige leeftijd van de oprichtster van deze ‘club-van-ouderen’ leek ’t me een aardig idee om ’s een lijstje te maken van de Onstwedder ouderen, die in heden of verleden ouder dan 100 jaar zijn geworden. ‘Leeftijdskanjers’ zeg dus maar.
Die oprichtster van onze plaatselijke PCOB-afdeling is mevr. Rikste Wilzing. Ze is inmiddels 101 jaar oud en mag met recht en ere in deze ‘Kanjer’-afdeling worden genoemd. Maar ze is (nog) niet de oudste…

                                      **************

Om voor deze rubriek een zo compleet mogelijke lijst te krijgen, was mijn eerste gedachte om ‘s te rade te gaan bij de handzame genealogie van Onstwedders/Westerwolders, die dorpsgenoot Geert Wilts op onze Onstwedder website bijhoudt. Maar... o, schrik: zijn lijst bevat inmiddels bijna 90.000 namen en de 100+ers kun je echt niet even met een muisklikje bovenhalen.
Ik was dus aangewezen op mijn eigen geheugen en ondersteunende aantekeningen. En - …en daarover moet u s.v.p. niet te gering denken!!! – UW HULP. De afgelopen paar jaar heb ik meermaals mogen ervaren hoe attent Onstwedders van nu en toen, huidige inwoners van ons aloude dorp maar evengoed oud-dorpsgenoten, hun bijdragen aan de perfectionering van mijn historische terugblikken hebben geleverd. Gewoon: “Mooi man!”

                                      **************

Bij mijn weten kent Onstwedde in verleden en heden de volgende 100+ers :

GRIETJE  HORLINGS – FROUWS, geb. 05 jan. 1908; gehuwd 16 mei 1935 met Karssien Horlings; 5 kinderen; overl. 30 aug. 2012 Vlagtwedde (104 jr. oud)
Dochter van: Jan Frouws & Hanna Nanne Huiges.
Karssien Horlings groeit op als bakkerszoon, maar stapt na zijn huwelijk met Grietje Frouws over naar het boer-zijn. Het Horlings-Frouws-gezin woont achtereenvolgens in Veenhuizen (op het oude ‘Erve Frouws’, de boerderij op Veenhuizen 11, waar zoon Reint tot voor kort woonde), in Smeerling en in Onstwedde (op het oude ‘Erve Nannings’, aan de Wessing-huizerweg No. 7. Die boerderij brandt in 1979 af.)
Grietje Horlings-Frouws (vanaf haar kinderjaren wordt ze thuis “ons Graitje” genoemd) is haar hele leven een voorbeeld van opgewektheid en gastvrijheid. In de oorlogsjaren vinden hongerkinderen uit Rotterdam zorgzaam onderdak, PTT-Post gaat ’t extra voorspoedig vanwege het grote aantal kaarten dat ze verstuurt (ook naar haar op dat moment nog onbekenden) om mensen in moeilijke omstandigheden op te monteren, steun te betuigen.
Daarnaast is haar sterke geheugen opvallend. Welke 100+er zegt bv. nog een gedicht van 14 coupletten over David uit het hoofd op? Grietje wel.
’t Is niet verwonderlijk, dat het zorgpersoneel in ‘De Bolderbörg’ in Vlagtwedde ’s morgens vaak als laatste bij “Oma” (want die bijnaam krijgt ze daar) langsgaat. Om daar even gezellig een kopje koffie te drinken.

BEREND  MEEMS, geb. 28 mei 1891 Mussel, als mannelijke helft van een tweeling; gehuwd 11 mei 1922 te Onstwedde met Jantje Heis; 3 kinderen; overl. 30 jan. 1992 (100 jaar oud).
Zoon van: Berend Meems & Freerkje Smit.
Berend is nog maar 12 jaar als zijn beide ouders snel na elkaar overlijden. Hij komt terecht op de boerderij van de fam. Koets in Ter Wupping, familie van grootmoeders kant. Daar leert hij het boerenbedrijf goed kennen. Na zijn huwelijk vestigen Berend & Jantje zich op de Heis-boerderij aan de Kampweg 3. Daar is Berend blijven boeren/wonen tot z’n 100e, actief en betrokken tot het laatst.
 
BATTE  de  ROOS, geb. 26 sept. 1878 Onstwedde; ongehuwd; overl. 26 febr. 1979 Onstwedde (100 jaar oud).
Zoon van: Hendrik de Roos & Wendelke Bessembinders.
De familie De Roos komt oorspronkelijk (ca. 1750) uit Emden (D-Ostfriesland). Wij kennen ze in Onstwedde vooral als kleermakersfamilie. Batte is echter tot z’n 55e postbode geweest. Dat was in zijn tijd geen makkie. ’s Morgens om 4 uur de post ophalen uit Wedde, ca. 6 uur terug in Onstwedde, de post sorteren en daarna bezorgen. En als je de soms uiterst gebrekkige adressering bekeek, dan was ’t maar goed dat iemand als Batte de Roos het dorp en zijn inwoners goed kende.
Na z’n postbode-loopbaan is Batte alsnog tot z’n 90e (!!!) kleermaker, in samenwerking met zijn zwager J.H. Velema, aan de Hardingstraat 5.
Op z'n 95e vond Batte 't hoog tijd worden, dat hij 's ging kijken hoe 't met Flipper in het Harderwijkse Dolfinarium was... 't Stemde hem tot volle tevredenheid.
Ontroerend is ‘t, dat hij op z’n bijna 99e geweldig genoten heeft van de Historische Optocht aan de start van de ‘Onstwedde 1100’-feesten in 1977 en van de Vuurwerkshow op de slotdag. Misschien moet je je als organisatoren wel ’s wat vaker realiseren wat de impact is van bepaalde evenementen in het dorp op ‘krasse knarren’. (Mompel-mompel: De slotoptocht van onze jaarlijkse Vakantiespel-week is m.i. ook zo’n knaller-voor-ouderen…!).
Batte de Roos is altijd een Onstwedder dorpsmens pur-sang geweest. Een paar dagen voor z’n overlijden maakt hij nog een rondrit door het besneeuwde dorp en z’n omgeving.

ALBERT  STREUDING, geb. 24 dec. 1906; gehuwd: 19 juni 1935 met Trientje Boelen uit Vlagtwedde; 3 kinderen; overl. 08 jan. 2008 Onstwedde (101 jaar oud).
Zoon van: Henderikus Streuding & Elsien Hidding.
Albert Streuding, een kerstavondkind, is in z’n lange leven een schoolvoorbeeld van een werkzaam en sociaal-maatschappelijk betrokken persoon. Al op jonge leeftijd is hij bij strokartonfabriek De Kroon in Oude Pekela in/aan de baan. Na de 2e Wereldoorlog – en de ouderen onder ons kennen hem daarvan nog – gaat hij in het transport; van landbouw-producten, met name van stro. Eerst met paard en wagen, later met de vrachtauto. De schuur voor de vrachtauto is er nog altijd, achter Dorpsstraat 88.
Daarnaast is Albert Streuding een van de oprichters van IJsver. ‘Wisch’ (ca. 1930) en tot op hoge leeftijd actief betrokken bij o.a. de v.v. ‘Onstwedder Boys’, bij ‘Onstwedder Gaarv’n’, bij de Volksdansgroep en de Biljartclub in ‘Zonnehof’. Schrijven over z’n belevenissen en herinneringen doet hij op oudere leeftijd regelmatig. In bv. ‘De Schakel’ vallen regelmatig interessante verhalen van zijn hand te lezen. In het Gronings wel te verstaan, want dat is zijn taaltje. In 1996 (hij is dan 90 !) wint hij met zo’n verhaal zelfs de 2e prijs van de Grunneger Schriefwedstried in de gemeente Stadskanaal.
     
MIJME  WEVER, geb. 27 febr. 1892 Veenhuizen; gehuwd: 07 mei 1920 met Berendtje Koster uit Mussel; overl. 10 mei 1992 Onstwedde (100 jaar oud).
Zoon van: Berend Wever & Jantje Weber.
Het gezin van Berend & Jantje telt 8 kinderen. Mijme wordt dus 100 jaar oud en z’n zus Trijntje 84, maar van de andere 6 kinderen wordt er slechts één 2 jaar. De overige 5 sterven op nóg jongere leeftijd.
Mijme is nog maar 17 als z’n vader sterft, waardoor hij als kostwinner voor het gezin moet gaan optreden. Hij werkt in het veen, in de ijzeroer (‘orre’)-winning en in de landbouw. Ook is hij nog een tijdlang petroleumverkoper.
Mijme en z’n vrouw Jantje hebben hun hele leven (72 jaar) op de Hardingstraat no. 4 gewoond. Ze kregen 7 kinderen.

JANTJE  WESSELS, geb. 3 okt. 1884 Onstwedde; ongehuwd; overl. juli 1986 (101 jaar oud).
Jantjes enige zoon was Wessel Hilvert Wessels (* 1912), die in de Onstwedder volksmond de unieke bijnaam "Johannes de Heer" kreeg.

JANTJE  DRENTH - LUKENS, geb. 23 dec. 1911; gehuwd met Jan Drenth; overl. 23 jan. 2012 (100 jaar oud). Jantje was de vrouw van schoenmaker/-handelaar Jan Drenth, de moeder van Heino en de oma van Jan Heino. Drie generaties die 'Drenth Schoenen' in Onstwedde en omgeving tot een begrip hebben gemaakt.
De Lukens-familie waaruit Jantje ontsproot mogen we gerust een 'taaie-tikkels-stam noemen. Niet alleen Jantje bereikte de respectabele leeftijd van 100 jaar, maar ook haar broer Jacob mocht 101 jaar oud worden. En dan ga ik nog voorbij aan de ouders van deze eeuwelingen. Hindrik Lukens & Siena Wilts mochten liefst 69 jaren als man & vrouw samen zijn. Wie zou dat niet willen beleven. 

WILLEMPJE  MÖLLING – van  der  HEIDE, geb. 23 april 1914 Onstwedde; gehuwd: 24 sept. 1945 Stadskanaal met Jakob Mölling; overl. 12 febr. 2018 (103 jaar oud); geen kinderen.
Dochter van: Remke van der Heide & Geertruida Wubs van 2e Barlage.
Willempje is al een aantal jaren de kampioene onder de 100+ers in deze lijst.
Ze is haar hele leven een vrouw geweest met een heel positieve levensinstelling. Ook nu ze sinds 2004 in de A-Horst in Musselkanaal woont en de laatste drie jaar haar bed nauwelijks meer uitkomt, is die instelling gebleven. Nu is ze zelfs haast levenslustiger dan toen ze 100 werd. “Ik verveel me nooit” is een uitspraak, die onlangs uit haar mond viel op te tekenen. ”Ik denk aan familieleden, goeie kennissen, fijne gebeurtenissen die ik meegemaakt heb en wat ik morgen ’s moet gaan aanpakken.”(Met een vette knipoog) “Maar dat laatste is natuurlijk fantasie van me, hè. Want ik kom m’n bed immers niet uit…”
In haar jonge jaren is Willempje hulp in de huishouding bij diverse Onstwedder boeren-families (o.a. Migchels en Huiges). Zou ze daar geleerd hebben om zich nooit in een hoek te laten drukken?
Na haar huwelijk met Jakob Mölling wonen ze o.a. een tijdlang op Kampweg 9 en van ca. 1960 tot 1975 in Stadskanaal, waar Jakob bij Philips werkt.
Heel treffend is ‘t dat Weinand Schoeman, die in de oorlogsjaren vanuit Veenendaal een tijdlang als refugié bij de familie Van der Heide verbleef en nu al jaren in Canada woont, deze week – opnieuw, want in 2014 was hij er ook al – een bezoek zal afsteken bij Willempje Mölling-van der Heide, ook al is hijzelf intussen 80 jaar. ‘For old times sake!’

RIKSTE  WILZING, geb. 02 juli 1915 Onstwedde; ongehuwd; overl. 10 febr. 2017.
Eén van de 7 dochters van: telg uit het kinderrijke geslacht van Berend Wilzing & Albertje Migchels.
Rikste Wilzing is 19 jaar (1934) als ze uit Onstwedde vertrekt naar Veenendaal. Daar ligt in haar optiek haar toekomst als onderwijzeres. Ze begint in een klas met – schrik niet! – 58 leerlingen. Een merkwaardige speling van het lot is ‘t, dat zij de hierboven genoemde Weinand Schoeman nog als leerling in de klas heeft gehad.
Rikste blijft in Veenendaal tot 1974. Na 40 jaar is het echter genoeg geweest: het geboortedorp roept. Dat ze daar bepaald niet achter de geraniums is gaan zitten, vertelde ik u al.
Rikste woonde tot aan haar overlijden nog altijd zelfstandig, zij 't dan in de laatste periode met hulp en verzorging van familie en thuiszorg. Ze werd 101 jaar en 7 maanden oud.

En we willen ook beslist niet ongenoemd laten een buurt- en leeftijdsgenote van mevr. Wilzing, nl.
JOHANNA TITIA JUDIENA BOLT-BRUINS. Ze trouwde in 1937 met Nicolaas Albert Bolt, die in 1990 overleed. Mevr. Bolt stierf 3 dagen na haar overbuurvrouw (zie hierboven) en 2 dagen na haar 102e (!!) verjaardag.

Veel Onstwedders kenden hem nog toen ik in 1967 in Onstwedde kwam wonen: drogist Roelf Meijer, aan de Dorpsstraat. Om gezondheidsredenen moesten hij en zijn vrouw de zaak in 1952 echter verkopen,
waarna ze in totaal 20 (!!!) keer verhuisd zijn. Heel Nederland hebben ze zo ongeveer gezien. 
"Och, ik vond dat verhuizen eigenlijk helemaal niet zo erg", vertelt Roelfs weduwe in juli 2022. "Er wordt overal brood gebakken en overal leer je weer andere mensen kennen. Je kunt altijd weer ergens opnieuw beginnen."

FINY (Afiena) MEIJER-BRUINING viert op 5 augustus 2022 haar honderdeneende (101) verjaardag. Als je haar echter hoort praten en ziet zitten zou je haar leeftijd als "even-boven-de-80" inschatten.
Ze woont sinds 2021 bij haar dochter en schoonzoon in Mussel. 
Finy is geboren op een boerderij in Onstwedde als jongste dochter van Jan Bruining & Berendina Timmer.
Ze verloor haar vader al toen ze nog maar 3 jaar oud was. Haar moeder begon daarna een winkel in manufacturen. Haar zoon Adolf (en Finy's oudere broer) ging daarmee later door. (De laatste stek van Bruining was het pand, waarin Modehuis Heye Wubs nu al weer jarenlang zit).
Finy Bruining trouwde kort voor het einde van de Tweede Wereldoorlog (op 7 maart 1945) met buurjongen Roelf Meijer, waarmee ze dus - als gezegd - het hele land afreisde. Roelf stierf in het jaar 2000 in Gouda.
En hoewel Finy d.d. 3 augustus 2022 nog vitaal en levenslustig op een foto in 'De Kanaalstreek' te zien is, komt op 22 september 2022 haar plotselinge einde : 101 jaar oud. "De mens wikt, maar God beschikt."
 

ZWAANTJE WESSELING-HUITING werd op 22 januari 1921 geboren in Holte. Daar groeide ze ook op.
Net voor het einde van de Tweede wereldoorlog, op 10 januari 1945, trad ze in het huwelijk met Engel Wesseling, die via de kerk in Onstwedde nader had leren kennen. Het echtpaar verhuisde eerst naar Over De Dijk (onder de rook van Sellingen) en daarna naar Smeerling. Twee zoons hadden intussen het levens-licht gezien: Sammo en Evert. De aanstaande ruilverkaveling in het Westerwoldse gebied was de oorzaak dat het echtpaar Wesseling-Huiting hun boerderij verkocht en naar Vlagtwedde (Schoolstraat) vertrok.
Na het overlijden van Engel op 2e Kerstdag 1994 bleef Zwaantje daar nog alleen wonen tot 2003. Toen vertrok ze naar het woonservicecentrum 'De Bolderbörg' in Vlagtwedde. 
Daar overleed ze op 5 maart 2024 op de leeftijd van 103 jaar.

TOT  SLOT:
1.) De lijst van hierboven wordt opgenomen in de rubriek ‘TIKKELS’, de rubriek waarin Onstwedders m/v die royaal boven het gemiddelde uitsteken worden opgenomen. ’t Is nog altijd mogelijk om iemand voor die ‘TIKKEL’-lijst voor te dragen.
U komt in de rubriek ‘Tikkels’ via het aanklikken van het kopje ‘TIKKELS’ onderaan, boven de fotorubriek Bedrijven Webshop.
2.) Mijn oprechte dank gaat nu al uit naar de dames R. Streun-Boels, Z. Volders-Horlings en A. Volders-de Vries voor de zeer nuttige informatie die zij mij bij het schrijven van deze aflevering hebben aangeleverd.
Als u nog verdere aanvulling(en) hebt, dan bent u – als boven gezegd – daartoe van harte uitgenodigd.
Dat deden bv. al: dhr. J.J. Bolt; ... en ...

© Klaas Meijer (k.meijer@onstwedde.info)