Onstwedde bevrijd !!!

Afl. 23 – 12-04-2013

Het is vandaag precies 68 jaar geleden dat voor de Onstwedders een eind kwam aan de 2e Wereldoorlog. Vijf jaren van angst en vrees, van terreur en onzekerheid waren eindelijk voorbij. ’t Zal met een zucht van verlichting gezegd zijn: ”Hoera! We zijn weer… vrij!!”

In de vroege morgen van de 12e april 1945 verschijnen eenheden van het Poolse pantserinfanterie-bataljon, de ‘Jagers van Podhalanen’, vanuit Mussel in Onstwedde. In de achterhoede wordt een aantal kanonnen meegevoerd om eventuele tegenaanvallen van Duitse kant krachtig te kunnen weerstaan. Ze worden achter de huizen aan de Hardingstraat opgesteld.
De bevrijders worden met gejuich ontvangen.
De Onstwedders hebben ’t de dag ervoor trouwens nog even stevig te verduren gehad. De in allerijl terugtrekkende Duitse soldaten roven op hun vlucht alles wat los en vast zit. Of dat nou een fiets is of gouden sieraden, paarden of spek, ’t is allemaal roofgoed. Zelfs varkens in hun hok worden rücksichtslos gedood. Nou was deze manier van doen van de steeds meer terrein verliezende Duitsers wel bekend, maar “…Onstwedde spande in dezen misschien wel landelijk de kroon…”, zo las ik in een artikel over die tijd.

Om hun terugtocht enigszins veilig te stellen hebben de Duitsers de brug bij de Onstwedder haven en sluis opgeblazen. De Polen kunnen met hun materieel voorlopig niet verder richting Wedde en Winschoten.
Maar dan kennen ze de instelling van de Onstwedder bevolking niet. Wanneer die ergens 100% voor staan, dan krijg je gegarandeerd 150% actie. ’t Is onduidelijk waar ze allemaal vandaan zijn gekomen, maar met een groot aantal pakken stro is het bruggengat in no time gedempt en kunnen de pantserwagens en de tanks verder.
Diezelfde 12e april hebben vooruitgeschoven Belgische eenheden van de Special Air Service ’t  hevig met de Duitsers aan de stok in Veele. De Belgen zijn vanaf Ter Apel opgerukt richting Winschoten.
In wezen halen zowel de Polen als de Belgen de hete kastanjes uit het vuur voor de Canadezen. Die trekken met hun sterke 2e Divisie dwars door Drenthe op richting de stad Groningen. Op 12 april zijn zij gevorderd tot Assen.

De foto van vandaag lijkt op het oog weinig met de 2e Wereldoorlog uitstaande gehad te hebben. Wat moet je nou met een plaatje van een leeg veld?
De foto is van recente datum en is gemaakt in Ter Wupping door onstwedde.info-fotograaf H. Wolfs. Op dit zo vredig ogende terrein, bij het huidige ‘Landgoed Ter Wupping’, hebben in de bevrijdingsdagen ca. 3 weken Canadese tanks gestaan. De Polen van generaal Maczek en de Belgen van majoor Blondeel hadden toen hun werk al gedaan. Enkele Ter Wuppinger agrariërs hebben verscheidene jaren hun vuile klompen en laarzen schoon ‘gerost’ op een aantal oude tanktracks, die kennelijk indertijd aan vervanging toe waren. Volgens zeggen zijn die tracks momenteel nog steeds “...ergens in Ter Wupp’n”.

Dat brengt ons bij een oproep aan alle Onstwedders die we bij dezen willen doen. Hebt u nog foto’s of documenten uit de oorlogsjaren dan wel de bevrijdingsdagen? Hebt u nog heldere herinneringen aan bepaalde gebeurtenissen dan wel aan mensen uit die tijd ? Zou u ons die dan tijdelijk willen lenen danwel aan ons kenbaar maken?
Acht jaar geleden mocht ik met m’n enthousiaste 3e klas Havo/VWO’ers ‘Schoenen met lusjes’ maken, het boekje over de achtergronden van de 24 Onstwedder oorlogsslachtoffers. Ik vraag me nu, acht jaar later, af of bv.:

• de jonge Hendrik Lever uit de Luringstraat, wiens huis (van de fam. 'Allert' Kuiper *) de 13e april 1945 door een granaat werd getroffen waardoor hij dodelijk gewond raakte, ook niet op die lijst van slachtoffers had moeten worden gezet;
  (* Hendrik Levers halfbroer, Hendrik Kuiper, raakte evenens ernstig gewond aan de borst, maar hij kon vluchten. Via een tussenstop in de boerderij van Elze ter Borg (op de hoek Ter Wupping/Kampweg) werd eerste hulp verleend. Daarna belandde hij bij de fam. Bots (op ''t Hutplak' - de Oosterholtsweg), waar hij overleefde.

> 12-04-'13: dhr. Hiske Boels was de 1e die met met nuttige aanvullende, corrigerende info kwam. Wie volgt ? <

• er nog iemand is die het neerstorten van het Duitse jachtvliegtuig in de Veenhuizerstukken op 8 oktober 1943 heeft gezien. (Vanuit Stadskanaal kreeg ik juist vandaag delen van dat vliegtuig voor het Onstwedder Archief aangeboden!);
   
• jeugdige website-bezoekers hun opa’s en oma’s/oud-ooms en –tantes willen bevragen over hun herinneringen en die willen meedelen. (Het even aanklikken van mijn naam hieronder brengt u met mij in mail-contact).

Want eigenlijk zouden we ‘t allemaal graag willen zeggen:

Ik ben van na de oorlog
en dat wil ik graag zo houden!

© Klaas Meijer (k.meijer@onstwedde.info)