No. 66 – april 2019 : “GEERT, GEFELICITEERD ! WIE BINNEN TROTS OP DIE !”

Geert Schreuder is vanaf de start van de Onstwedder dorpswebsite in 2012 o.a. belangeloos en gewaardeerd medewerker aan deze rubriek, ‘Taikens & Toal’. Hij verzorgt daarvan –  uiteraard – de sector ‘Taikens’. Dat “uiteraard” zal niemand verwonderen, die in onze streek woont, deze maand z’n krant heeft bijgehouden en/of recent een bezoek heeft gebracht aan Museum ‘De Oude Wolden’ in Bellingwolde. Geert is dit jaar namelijk ‘kunstenaar-in-golden-raand’: hij viert z’n 50-jarig jubileum als kunstschilder, waarvan 45 jaar in ons dorp.
Mag ik zo vrij zijn Geert namens ons allen van harte geluk te wensen met het bereiken van deze mijlpaal in zijn loopbaan ? We hopen dat hij nog geruime tijd plezier mag beleven aan z’n beroep, een beroep waarin hij – dat mag hier gerust nog ‘s hardop gezegd worden – steengoed is ! En dan hebben we ’t nog niet eens over de manier waarop hij daaraan gestalte heeft gegeven. Hij is dan ook al eerder en helemaal terecht opgenomen in de lijst van ‘Onstwedder TIKKELS’, de kanjers uit het Onstwedder maatschappelijke, politieke, culturele, sportieve en sociaal-menselijke leven.

Ik ken Geert eigenlijk al (een beetje) vanaf z’n 4e / 5e levensjaar. Mijn schoolpad liep langs het huis van zijn grootouders. Soms zat kleine Geert daar op het hek. En als wij, stoere jongens van 10 à 12 jaar, bij de ‘Bonner badde’ in Stadskanaal-Noord aan het donderstralen waren, over de brugleuning liepen, elkaar pootje haakten en wat dies meer zij, dan bleef Geert Schreuder stil op de dikke stang van het hek zitten en keek alleen maar; of beter gezegd: Geert observeerde. Toen al, rond 1953/’54 ! En dat observeren, dat kijken- met-diepgang, is naar mijn mening altijd één van Geert z’n sterkste kanten gebleven. ’t Is ook niet voor niets dat filosofie, - nadenken over zin en doel van het leven -, een grote hobby van hem is.
Bekijk sommige van z’n schilderijen maar ’s goed, er zit (nog) veel meer in dan je op het eerste gezicht ziet. Ach, wat teut ik: breng gewoon ’s een bezoek aan het Museum in Bellingwolde, waar een overzichtstentoonstelling is van Geert z’n werk onder het motto “Geen Gemaar”.
In z’n eerste jaren als tekenaar/schilder was Geert behoorlijk maatschappij-kritisch. Ik zie nog een pentekening voor me, waar een volgevreten rijkaard aan een rijkvoorziene tafel zit en waar hij de afgekloven kinderschedeltjes in een grote afvalbak onder de tafel gooit ……… 
Of de automobilist die bij het afdraaien van het viaduct bij Veendam een ANWB-bord voor de vlakte heeft gereden. Zijn sjieke auto is daarbij ernstig beschadigd geraakt. Na het zien van deze tekening heb ik nooit meer iemand zo woest-beschuldigend naar een … verkeersbord zien kijken. Geert Schreuder op z’n best in die jaren.

Jaren geleden verklapte Geert mij ooit ‘s, dat hij eigenlijk niet als “dai geschiedenisschilder oet Onstwedde” de boeken in wilde. Ik kon me die zorg niet zo erg voorstellen eerlijk gezegd. Hij had immers een hele reeks van meer dan prachtige, op de geschiedenis gebaseerde kunstwerken op doek en plaat vereeuwigd. Denk alleen maar ’s aan de vereeuwiging van ‘De moord op pastoor Else’ (sinds verleden jaar in de hal van “d’Ekkelkaamp)”, aan  z’n werk in het Klooster van Ter Apel, zijn kijk op de gruwelen van de 2e W.O. in het Herinneringscentrum Westerbork (zie de foto van zo’n  schilderij bij deze aflevering).
’t Moet gezegd: Geert Schreuder heeft sindsdien nieuwe elementen aan z’n manier van schilderen toegevoegd. Z’n Geert Schreuder-luchten waren al ongeëvenaard, maar de verflopers die sinds een jaar of vijftien  diverse van z’n schilderijen kenmerken, zijn en blijven een nieuw en apart fenomeen.
Eén conclusie mogen we hoe dan ook trekken: Geert is als kunstschilder meer dan los vertrouwd. (En dan willen we ’t over z’n aktiviteiten als organisator van de zgn. Esway-concerten nog niet eens hebben ……) 
                                
                                                               ************

Aan de vooravond van de 4 mei-herdenking, waarbij de namen van de 24 Onstwedder oorlogsslachtoffers weer zullen worden gelezen, mogen we ons bij het zien van Geert Schreuder’s schilderij bij deze aflevering opnieuw realiseren hoe diep de ellende is geweest die de oorlog 1940-1945 over de wereld heeft uitgestort. Kijk alleen maar ’s naar houding en gelaatsuitdrukking van de drie personen op de voorgrond (Anne Frank in het midden), die op het punt staan weggevoerd te worden uit Westerbork. En in tegenstelling tot zijlijners en slachtoffers van toen weten wij nu hoe ’t met hen is afgelopen ! Gevoelens van immens verdriet maar ook van dito walging vallen dan nauwelijks te onderdrukken. Schilderijen als deze van Geert zouden alle dagen van ons leven een soort Stolperstein moeten zijn (= letterlijk ‘een struikelsteen’, zoals die bijv. in ons dorp voor de vroegere woningen van de Joodse families Meijer en Menkel in het trottoir zijn aangebracht).
Eén constatering mogen we denk ik hoe dan ook maken: elke politieke en/of godsdienstige stroming, elk mens, die anno nu haat tegen de medemens predikt, zou moeten worden uitgekotst om hun waanideeën definitief uit te bannen. Simpelweg omdat zij het voortbestaan van een leefbare wereld onmogelijk maken.

Zo krijgen de twee woorden op ons Onstwedder 4-mei-monument “NOOIT MEER” een heel diepe, een blijvende betekenis.

© Klaas Meijer (“Toal”) zonder medeweten van Geert Schreuder (“Taikens”)