De scheidsrechter die leidt in het veld

Zonder scheidsrechter geen voetbalwedstrijd in de competitie van de KNVB. Een vrijwilliger die zich bijna ieder weekend inzet voor het leiden van een voetbalwedstrijd is de Onstwedder Jan Reints. In het dagelijks leven is Jan werkzaam bij Selekt Wonen Ter Veen in Borger. Hij stoffeert vier dagen per week, hij is nu 56 jaar,  vele woningen in de omgeving, Groningen en Friesland, maar soms ook verder weg. Dan voorziet hij woningen van nieuwe PVC-vloeren en andere meubels in dienst van de firma Ter Veen. Menig vakantiehuisje is door hem opgefrist.

Jan is in het weekend vooral te vinden op het gras, tussen de witte lijnen van de vele voetbalvelden in de omgeving. Op 7-jarige leeftijd is hij begonnen met voetbal. Op 17 jarige leeftijd is hij in het eerste van Onstwedder Boys gaan voetballen. Onstwedder Boys stond op degraderen. Samen met drie andere jongens is hij overgeheveld naar het eerste elftal.  Dat kon degradatie toch niet voorkomen. In '87/'88 zijn de Boys weer gepromoveerd d.m.v. de nacompetitie. Tot 2000 heeft hij in het eerste elftal gevoetbald. Daar heeft hij een hele leuke tijd, met goede voetballers, gehad. Kameraadschap, ook buiten de lijnen van het veld, zorgde voor een goede sfeer. En daardoor ook voor goede prestaties op het veld. Iets waar huidige amateurs en profs nog wel iets van kunnen leren.

Tot zijn dertigste heeft Jan gevoetbald. Hij heeft drie knieoperaties gehad. Was daarna leider en assistent scheidsrechter bij het tweede elftal. Tijdens die activiteiten werd hem gevraagd of hij de cursus scheidsrechter wilde doen. Dat deed hij en zo is hij via de jeugd, senioren en binnen mum van tijd 2^e en 3^e klas het scheidsrechter leventje ingerold. Fysiek is het fluiten op dit niveau meer dan voldoende. Vier keer per jaar worden scheidsrechters beoordeeld door rapporteurs van de KNVB. Je krijgt een rapport. Je wordt dan beoordeeld op een aantal punten. Daaraan hangt ook je klassering in de lijst van scheidsrechters. Vorig jaar stond Jan op plaats 7.

Hij is sedert 2000 KNVB scheidsrechter voor de 2^e en 3^e klasse voetbalwedstrijden. In het amateurvoetbal heeft hij niet de beschikking over de VAR. Als scheidsrechter moet je laten blijken dat jij overwicht hebt in het “spelletje” dat voetbal heet, in seconden beslissen. Dat valt soms niet mee.

Met agressie op het veld heeft Jan weinig te maken gehad. Vanuit de kant, toeschouwers, trainers en leiding heb je wel weerstand. Men komt van de bank af en schreeuwen je van alles toe. Voor discriminatie heeft de KNVB een app, waarin scheidsrechters direct een melding kunnen doen. In het veld heeft hij de gele en rode kaart en vooral zelf rustig blijven. De regel dat alleen de aanvoerder om uitleg mag vragen aan de scheids werkt positief. Is de wedstrijd afgelopen, dan gaat Jan niet meer in discussie, dan is het klaar. Slechts eenmaal in zijn bestaan als scheidsrechter moest hij na afloop van de wedstrijd onder begeleiding naar zijn kleedkamer. Ook stond hij een keer neus aan neus met een leider van een verliezende club. Voor de trainers van de clubs staat best veel op het spel. Zij worden vaak betaald voor het trainerschap. Vervelend vindt hij het vuurwerk tijdens de nacompetitiewedstrijden.

Jan is vooral in het weekend op het voetbalveld te vinden. Als vrijwilliger krijgt hij een kleine vergoeding voor een gefloten wedstrijd en een kilometervergoeding. Het is vrijwilligerswerk, maar hij moet wel zelf voor zijn tenue, fluit, schoenen, kaarten etc. zorgen. Daarnaast is een wedstrijd fluiten niet alleen twee maal 45 minuten, maar reken ook de reistijd daarbij. Ook is Jan sedert twee jaar ter vervanging assistent scheidsrechter bij het eerste van de Onstwedder Boys.

Als scheidsrechter moet je fysiek in orde zijn. Je moet over loopvermogen beschikken, dicht bij het spel zijn. Meerdere scheidsrechters in het amateurvoetbal in het veld is nog niet aan de orde. Oorzaak is het tekort aan scheidsrechters, vooral op de zaterdag. Alleen in de nacompetitie zijn er meerder scheidsrechters, dus scheids met twee assistenten. Een scheids moet ook over beheersing van de spelregels beschikken. Daartoe krijgt hij af en toe les van scheidsrechters uit het betaald voetbal. Van hen kun je veel leren. Jan volgt ook wekelijks of tweewekelijks COVS-trainingen. COVS is de vakbond voor scheidsrechters.

Kom je zelf op een sportpark aan, dan wordt je al bekeken en dus beoordeeld door de ploegen. De spelers proberen je in het veld op allerlei manieren te pakken. Ze proberen je vanaf de eerste minuut uit de tent te lokken. Jan hanteert op een soepele manier de voordeelregels. Fluit je alles af, dan breek je als scheidsrechter de wedstrijd af. Gewoon consequent zijn in het toepassen van de regels. De spelers die Jan kennen, weten hoe hij fluit en anticiperen daarop.

Jan leidt en begeleidt graag het voetbalspel. Hij heeft tot nu toe slechts eenmaal hoofdklasse vrouwen mogen fluiten. Hij was ook een keer vierde inval official tijdens de vrouwenwedstrijd PEC-Zwolle tegen Alkmaar. Leuk om mee te maken. Er waren veel toeschouwers vanuit het onderwijs. Met 1500 toeschouwers was er een heel aangename sfeer. Na afloop met de kinderen en spelers. De spelers maakten na afloop contact met de kinderen. Handtekeningen uitdelen, op de foto en gezellig babbelen. Voor Jan een leuk moment in zijn loopbaan.

In de schaarse vrije tijd gaat Jan wel eens bij de volleybalwedstrijden van zijn dochter kijken. Zaterdag en zondag staat wel in het teken van voetbal. Gelukkig staat zijn vrouw er ook achter. Vorig jaar heeft Jan 19 van de 28 weekenden, naast de nacompetitie, moeten fluiten. In het verleden waren dat per competitieperiode 32 wedstrijden. Af en toe gaat hij darten. Verder beoefent hij geen actieve sport.

Voetbalscheidsrechter zijn is de hobby van Jan. Iedere hobby kost geld. Zo ook deze hobby. Jan pleit ervoor dat de scheidsrechters v.w.b. uitrusting beter gefaciliteerd worden. Dus naast de wedstrijdvergoeding ook een extra vergoeding voor de uitrusting. Daarbij heeft hij o.a. de scheidsrechters in het vizier die het financieel minder hebben en toch deze, voor de KNVB noodzakelijke hobby, uitoefenen. Wellicht is een extra compensatie/korting voor hen in de KNVB shop mogelijk?

Komend weekend is Jan weer binnen de lijnen van het voetbalveld te vinden en fluit met veel plezier zijn wedstrijd.

Interview Jan Uittenbogaart 

Foto: Jan Uittenbogaart