Dementie en Uitvaarten: Hoe omgaan met een dementerende nabestaande

Het verliezen van een dierbare is een emotionele gebeurtenis voor iedereen. Maar als een nabestaande dementie heeft, brengt dat unieke uitdagingen met zich mee. Dementie beïnvloedt niet alleen het geheugen, maar ook het vermogen om emoties te verwerken, situaties te begrijpen en deel te nemen aan rituelen zoals een uitvaart. Hoe kun je een dementerende nabestaande betrekken bij het afscheid en tegelijkertijd rekening houden met hun behoeften?

De impact van dementie op rouwverwerking
Dementie beïnvloedt de manier waarop iemand rouw ervaart. Terwijl sommige mensen met dementie zich volledig bewust zijn van het verlies en intens verdriet kunnen voelen, kan het voor anderen moeilijk zijn om het overlijden te begrijpen of vast te houden in hun geheugen. Dit kan leiden tot herhaalde vragen of momenten van verwarring, zoals: “Waar is [naam overledene]?”

Dementerenden kunnen ook anders reageren op verdrietige gebeurtenissen, bijvoorbeeld met boosheid, stilte of juist euforie. Dit maakt het belangrijk om op een flexibele en empathische manier om te gaan met hun emoties.

Voorbereiding op de uitvaart
Wanneer een dementerende nabestaande een belangrijke rol speelt in de uitvaart, zoals een echtgenoot of ouder van de overledene, is een goede voorbereiding essentieel. 

1. Betrek hen waar mogelijk
   Hoewel het lastig kan zijn, is het belangrijk om de dementerende op een passende manier te betrekken bij de voorbereidingen. Dit kan helpen om het verlies enigszins te verwerken. Denk bijvoorbeeld aan:
   – Samen foto’s bekijken om herinneringen op te halen.
   – Hen vragen om mee te kiezen, bijvoorbeeld voor bloemen of muziek, als ze daartoe in staat zijn.
   – Het gesprek simpel houden en informatie in kleine stapjes aanbieden.
2. Wees voorbereid op verwarring
   Als de dementerende zich niet goed kan herinneren wat er is gebeurd, kan het nodig zijn om het overlijden rustig uit te leggen. Gebruik eenvoudige woorden en herhaal informatie geduldig, zonder te veel details.

De uitvaart zelf
Tijdens de uitvaart kan het lastig zijn om een balans te vinden tussen het ondersteunen van de dementerende en het eigen rouwproces. Hier zijn enkele tips:

1. Creëer een rustige omgeving
   Drukke en emotionele momenten kunnen overweldigend zijn voor iemand met dementie. Zorg dat er een rustige plek is waar ze zich kunnen terugtrekken als het te veel wordt.
2. Houd het programma overzichtelijk
   Voor mensen met dementie kan een lange ceremonie of een uitgebreid programma verwarrend zijn. Overweeg om het voor hen kort en overzichtelijk te houden. Bijvoorbeeld door ze alleen bij het belangrijkste deel aanwezig te laten zijn, zoals het afscheid in de aula.
3. Zorg voor begeleiding
   Wijs iemand aan die hen tijdens de uitvaart begeleidt. Dit kan een familielid zijn, een goed vriend, of een zorgverlener die bekend is met hun situatie. Deze persoon kan vragen beantwoorden en hen helpen rustig te blijven.
4. Rituelen en herkenning
   Rituelen kunnen troost bieden, zelfs aan iemand met dementie. Denk aan het vasthouden van een kaars, het aanraken van de kist of het luisteren naar een lied dat hen bekend voorkomt. Deze kleine handelingen kunnen bijdragen aan een gevoel van betrokkenheid.

Na de uitvaart
De rouwverwerking stopt niet na de uitvaart, zeker niet voor iemand met dementie. Het kan zijn dat ze de situatie opnieuw vergeten en dezelfde vragen blijven stellen, of dat ze emoties op onverwachte manieren uiten.

1. Herhalen en geruststellen
   Wees geduldig en bereid om het overlijden opnieuw uit te leggen, zo vaak als nodig. houd de uitleg eenvoudig, bijvoorbeeld: “[Naam] is overleden en heeft nu rust. We hebben afscheid genomen en denken aan alle mooie momenten samen.”
2. Gebruik herinneringen
   Foto’s, muziek of persoonlijke voorwerpen van de overledene kunnen helpen om het verlies beter te begrijpen. Voor sommige mensen met dementie is een tastbare herinnering, zoals een kledingstuk, troostend.
3. Professionele hulp
   In sommige gevallen kan het nuttig zijn om professionele hulp in te schakelen, zoals een psycholoog of een rouwbegeleider die gespecialiseerd is in dementie. Zij kunnen ondersteuning bieden bij de rouwverwerking en praktische tips geven voor de omgang met emoties.

Het verlies van een dierbare brengt altijd emoties met zich mee, maar wanneer een nabestaande dementie heeft, vereist dit extra zorg en aandacht. Door hen op een passende manier te betrekken bij het afscheid, een rustige en gestructureerde omgeving te creëren en geduldig te blijven in de periode daarna, kun je hen ondersteunen in het rouwproces. 

Het belangrijkste is om flexibel en begripvol te blijven. Iedere persoon met dementie is anders, en wat voor de één werkt, kan voor de ander minder effectief zijn. Door liefdevol te luisteren én kleine momenten van verbinding te zoeken, kun je een dementerende nabestaande helpen om het verlies, hoe moeilijk ook, een plek te geven.

Mocht je vragen hebben naar aanleiding van deze blog of wil je meer weten over onze dienstverlening, bel of mail gerust.

06-130 40 934
info@uitvaartzorgdigna.nl

Website