Van oude paadjes naar nieuwe wegen

Afl. 178 – 02-02 2023

We willen absoluut voorkomen dat u gaat denken dat deze rubriek is overgestapt op het gebruiken van hypermoderne computer-software. Via bv. ChatGPT krijg je tegenwoordig immers met het invoeren van een paar trefwoorden stante pede een kant en klare tekst aangeleverd. Heel fijn misschien voor schoolgaanden, maar voor de redacteur van ‘Zo was ‘t’ is het even afstotelijk als een bord snert met stroop.
Ik ben daarom zo vrij om in deze aflevering een gedachtekronkel aan te brengen, die u op basis van de gebruikte titel niet verwacht zou hebben. Mogelijk dat de foto bij dit verhaal u wel al een beetje op het gevolgde spoor zet…

Eén van de stille verlangens die ik vrijwel mijn hele leven heb gehad, was de wens om ’s een tijdje als onopvallende toeschouwer ergens in onze Middeleeuwen (= ruwweg de periode van 500 tot 1500 na Chr.) te mogen rondkijken. Een beetje op dezelfde wijze als die waarop ik begin jaren (19)’60 Amsterdam heb leren kennen. Zo zat ik als post-puber tussen de Provo’s op de Dam, zag in februari 1963 C&A aan het Damrak in vlammen opgaan (wat bij mij o.a. een diepgaand respect voor het Leger des Heils creëerde) en keek op een vroege zaterdagmorgen vanuit een portiekje heel stilletjes toe in welke stemming de hoerenlopers hun “nachtkwartieren” op de Zeedijk verlieten…

Anders gezegd: ik ben veelvuldig min of meer gekweld door een onbedwingbare zucht naar het (her)beleven van dingen van vroeger. Naar ‘oude paadjes’ zeg maar.
“Ach Klaas Meijer,  dat is gewoon een bijverschijnsel van je oude dag. Doe daar nou niet moeilijk over!”
Dat wil ik ook zeker niet doen, maar als ik er bv. aan denk hoe in ‘die goeie ouwe tijd’ Onstwedde nog allerlei handige, maar ook rustieke, vredige paadjes kende – meestal zand-paadjes – dan begint mijn ‘Zo was ‘t’-hart sneller te kloppen.

De ouderen onder ons kennen vast nog veel meer voorbeelden dan ik nu geef:
a.) langs het huis van toen de fam. Huitzing (Brink 3) liep een smal binnendoorpaadje naar de Kerk(laan);
b.) vanuit de omgeving van het huidige Manifestatieterrein aan de Wessinghuizerweg liep een binnendoorpad naar de Woldbrink; een pad dat “d’òlle Liekweg” (Lijkweg) heette. Een verharde rest ervan loopt nog altijd langs de Migchels-boerderij aan de Jabbingelaan 1a;
c.) vanaf Ter Maarsch leidde “t òlle Kerkpad” (langs de toenmalige ‘Duunbaarg’) via de Markeweg naar Onstwedde-dorp. Tal van Maarsingh-koetsen zijn daarlangs op zondagen richting de kerk gehobbeld;
d.) langs de Migchels-boerderij aan de Barkhoornweg 11 liep een (zand)pad waarlangs je de huizen kon bereiken die nu aan de westkant van de Scholtweg staan;
e.) het verbindings(zand)pad tussen de Scholtweg en de Kerklaan is er nog altijd en wordt ’s zondags nog vaak gebruikt door kerkgangers die richting Vledderhuizen en verder moeten;
f.) het heerlijke paadje van de Ganskampen naar de Kerklaan en het zijpad daarvan. Dat zijpad kennen we sinds een aantal jaren als het Jan Bessembinders-pad;
g.) en natuurlijk : het Holter Stobke-pad, waarlangs ondergronds nog een zeer kolossale hunebedsteen schijnt te liggen.

Heel jammer, dat verschillende van die paadjes verdwenen zijn. Ze ademden nog die echte Westerwoldse dorpssfeer van weleer. Als je een wandeling ging maken met je geliefde, dan nam je niet een of andere verharde weg, maar zo’n romantisch binnenpaadje. Heerlijk!
Iets daarvan is nog altijd te voelen als je op de smalle fietspaadjes in ons buitengebied rijdt. Als een tegemoetkomend koppel je wil passeren, moeten zij of jij eigenlijk afstappen. En wat kunnen er dan tijdens een gesprek leuke contacten ontstaan!
Paadjes? Die we nog hebben, moeten we absoluut houden! Liefst met zand en al!!!

En de nieuwe wegen dan? Of hebben we aan de Kampweg, de Verlengde Luringstraat en de Verbrede Hardingstraat de komende jaren genoeg?
Mijn korte antwoord: ”Geen idee, maar dat is ook he-le-maal niet écht belangrijk.”
Met de ‘nieuwe wegen’ uit de titel van deze aflevering bedoel ik namelijk geen platvloerse asfalt- of klinkerwegen. Nee, ik bedoel hiermee ‘toekomstwegen’, wegen die ontwikkeld moeten worden om ook het leven in de toekomst van Onstwedde op een hoog sociaal niveau te houden. Levensbelangrijke elementen als vriendelijkheid, hulpvaardigheid en inzet, gezelligheid, alles via persoonlijk contact, dát dient te worden veilig gesteld om de nabije en de verre toekomst van Onstwedde te waarborgen.

Want wij zijn in Nederland –  óók in Onstwedde! - de afgelopen 15 jaar via een storm van met name mobieltje-gekte afgegleden naar een ‘aandachts-economie’. En dan bedoel ik beslist niet de aandacht voor de ander. Nee, de aandacht voor mijzelf, voor ikke!
’t Is leven volgens het credo: ”Of de economie soepel draait voor de samenleving, zal me totaal een worst zijn. Als ik maar slapend rijk word!”
’t Is een bestaan in de geest van: “Als ik (on-line) maar door veel mensen geliked word, staat mij een leven van genieten te wachten.” “En als ik dan ook nog met zo weinig mogelijk inspanning vet geld kan verdienen... Bv. met gokken, of beleggen in crypto-valuta, dan kan het leven voor mij niet meer stuk… Meer hoef ik niet.”

Als de jonge generatie van nu ons op die manier de (dat is: hun én onze) toekomst wil inslepen, dan kan ik slechts constateren dat we onherroepelijk ten dode zijn opgeschreven. Dat alle heerlijke elementen van onze ‘oude levenspaadjes’ onder het stof van TikTok, Twitter, Instagram en bankbiljetten zullen verdwijnen en dat we eenzaam ten onder gaan in een individualisten-maatschappij die z’n weerga in de geschiedenis niet heeft gekend.

Of ik vandaag zo zwartgallig wil eindigen? Nee, zeker niet. Daarom staat boven deze aflevering een groepsfoto van de vrijwilligers die de Vakantiespelweek 2022 tot een groot succes hebben gemaakt. Als de jonge generatie die we hier zien eenzelfde draad weet op te pakken als ze voor en tijdens die week hebben gedaan, dan kunnen zij ook richting geven aan onze toekomst. Dan hoeven we ons geen zorgen te maken. Dan kunnen we vertrouwen hebben!!
Kom op, jonge Onstwedders! Laat de komende jaren zien wat jullie voor onze dorpssamenleving in huis hebben!
Voer ons maar langs nieuwe wegen naar de kameraadschappelijke sfeer van de ouwe paadjes!

© Klaas Meijer (k.meijer@onstwedde.info)