Geert en Tonnie in de POFBROEK

Afl. 50 – 13-03-2014

We zijn omstreeks 1960 in het laatste gedeelte van de Dorpsstraat, richting Holte. De rijweg bestaat nog uit de klinkers, die gemeente-architect Meinen indertijd als bestrating van Onstweddes hoofdstraat plande. Een brede fietsstrook geeft aan dat trappende tweewielberijders een belangrijke verkeersdoelgroep vormen. Het trottoir is daarentegen wel wat aan de smalle kant: in deze tijd behoren brede tweelingkinderwagens kennelijk (nog) niet tot het doorsnee Onstwedder straatbeeld.

Misschien komt ’t wel mede daardoor, dat het huizenbeeld op de foto moeilijk in overeenstemming te brengen is met de huidige situatie; zelfs als je de foto van vandaag erbij hebt is herkenning moeilijk. We zijn er o.i. desondanks in geslaagd om ’t een en ander te achterhalen. Het eerste huis links (huisno. 75/75a) moet in de tijd dat de foto gemaakt werd, bewoond zijn geweest door de families E. Lutjeboer en J. Smid. Later woonde de fam. Meindert Meinderts er.
In het tweede huis links (no. 77) woonde ‘Scheerboas’ H. Meijer, die tevens o.a. grafdelver en ‘leedaanzegger’ van beroep.
Het derde huis links (no. 79, achter de lantaarnpaal, met de nokversiering) was van schoenmaker Harm Lutjeboer; getrouwd met Bastiaantje (zo héé, dat waren nog ’s voornamen in die tijd!) den Hartog.
Rechts vooraan is de boerderij van Streuding, die in februari 1969 is afgebrand: 7 personen dakloos...

De twee fietsers trekken vandaag onze speciale aandacht.

- Links zien we Tonnie Bots (* 1943), zoon van Rikus Bots & Grietje Kiel. Ze woonden op de Holte; ongeveer daar waar het fietspad vanaf de Holterweg nu de rijweg kruist richting Höfte/Wessinghuizen. Tonnies vader Rikus was indertijd een bekwaam huisschilder in Winschoten. Het toneel van zaal ‘Brinkhof’ had ooit standaard een uiterst fraai landschapsdecor: een bewijs dat Rikus naast z’n vakmanschap met de kwast bepaald ook creatieve kwaliteiten had.
Tonnie is inmiddels al jaren getrouwd met Siena Lutjeboer, dochter van Eltjo & Elly Lutjeboer-Haan. Ze wonen in Winschoten.

- Rechts fietst Geert Wilts (* 1943). Geert kennen we waarschijnlijk allemaal wel, omdat hij, - ooit begonnen met zijn eigen Onstwedder familie en van die van z’n vrouw Hennie (Potze) -, in de voorbije jaren een gigantisch genealogisch bestand op zijn computer heeft ondergebracht: momenteel liefst 86.000 (sic !) namen. Als u in Onstwedde woont dan wel van Westerwoldse oorsprong bent, moet ’t al heel gek lopen als u niet ergens voorkomt in één van de familielijnen in Geerts bestanden.
Eigenlijk zouden we van beide jongeheren een close-upje moeten kunnen maken. We zouden dan kunnen constateren, dat beiden een zogenaamde ‘pofbroek’ dragen. Misschien zouden we anno nu spreken over een ‘royale drollenvanger’, maar eind jaren (19)’50/begin ’60 was dat (nog steeds) een modieuze dracht voor jongemannen. De officiële benaming was ‘plusfour’.

Die term kwam uit Engeland en betekende dat deze broek 4 (four) inches (= ca. 10 cm.) langer was dan een knickerbocker. Zo’n korte broek was oorspronkelijk bedoeld voor de basisschoolkinderen en de jongens die bijna volwassen waren, - onderweg naar de lange broek zeg maar -,  kregen dan als overgang een plusfour aangemeten. De benaming ‘kuitbroek’ of ‘fishermanspants’ kwam ook wel voor.
’t Was trouwens lang niet altijd een makkie om met zo’n poffend geval toch netjes gekleed te gaan. Ook “gewone” lange broeken werden immers wel als pofbroek gebruikt. Met een handigheidje lukte dat echter best. Zo hadden Geert en Tonnie geleerd om eerst een weckring om de benen te doen en de “gewone”broek er vervolgens vanaf de onderkant netjes in te vouwen.
En ziedaar: pofbroekie-pico-bello!

* Dank voor nuttige, aanvullende info komt deze keer toe aan Geert Wilts (Holte) en G. van Velzen (Jabbingelaan).
Enne... (zie de tekst op de foto) u schrijft Dorpsstraat toch wel met 2 x s, hè ? ’t Is al vaker gebleken, dat Onstwedder ansichtkaarten weliswaar mooi van plaatje, maar heel zwak van taaltje waren… Ik stel daarom voor, dat wij hierbij luid en duidelijk afspreken, dat wij anno 2014 aan het maken van dergelijke spellingsfouten niet meer meedoen.

© Klaas Meijer (oud-schoolmeester. Maar dat had u al wel gedacht……)  (k.meijer@onstwedde.info)