No. 44: OVER JAN, n URN en n PROFESSOR (n Woar gebeurd verhoal) – Dail 2

’s Aovends kwam d’r veziede en netuurlek kwam de urn ter sproake. Hai wör van alle kaanten bekeken en elk vruig zok of hou old zo’n pot nò wol wezen zol. Anderdoags kwammen d’r nog meer te kieken, want zo’n vondst kin je nich stilholden. Dat kin elk ja wol begriepen. Zulfs luu van de Winschoter kraante kwammen d’r dus aan te pas. Ze vrougen Smit en Jan hoast t hemd van t gat. Ze schreven alles op, muiken foto’s van de urn en van Jan, zodat t haile verhoal d’aander dag groot en braid in de kraante stön.
Zo wos ook meester op school d’r van en hai vruig Jan oetgebraaid over t hou en t wat. No, Jan vönd t wol mooi dat hai in t centrum van de belangstellen stön. Hai vertelde over de zaandbulten en de zwaalfkes, man hai dus nich te zeggen dat hai aaiglieks noar aaier zöcht har. Meester zee:”Vanavond uit school ga jij bij mij achterop de fiets en dan ga jij mij op de marke ’s wijzen waar die bewuste plaats is !”
Jan stroalde. Bie meester achterop de fietse, dat was nog ’s wat anders as n boodschapke veur hom doun. Of t bord schoonvegen. Alle kinder keken hom den ook ofgunsteg aan.
Dai oavend göng meester mit Jan noar de vindploatse van de urn kieken en doarnoa noar Jan zien hoes om de urn zölf te bewondern. “’t Is inderdaad een hele grote”, zee de meester, “en ook nog mooi gaaf bovendien.”
Pabbe Smit vertelde dat d’r ook al n bericht van heren oet Stad Grönnen komen was, dat ze geern komen wollen te kieken.”Dat zijn vast en zeker lui van het Groninger Museum”, zee meester. En zo was t ook.

Daizulfde weke nog kwam d’r n professor mit zien assistent en Jans voader mös mit heur mit um heur t stee op de maarke te wiezen.”Is dit land van
u ?” vruig de professor.”Nee meneer”, zee Smit,”t heurt aan de boer tou dai doargunder woont” en hai wees noar t zuden.”Kiek, dat olle hoes mit dai hoge bomen d’rveur.” “Zo”, zee de prof,”dan moeten we daar eigenlijk ook even heen.”
En zo gebeurde t.

Doar in t hoeske van de boer is vanzulf hail wat besproken. Man t ende van t laid was, dat de professor en zien staf de haile heidebult deurzuiken möggen, as ze loater de goaten man weer netjes dichte muiken.
Het duurde nog ’n hail zet veur d’r aan de klus begonnen worden kön, want d’r was nog hail veul te regelen in t Stad. t Zol ja n baarg  geld aan daguren en zo kosten en dat geld mös netuurlek woaraargens heer komen. Man t kwam veurnander.
Eerst wörden d’r koarten taikend van t stuk laand en foto’s moakt. Dou wör t bemeten en oetpigd en doarnoa hail veurzichteg ofgroaven. Langzoamerhand kwam d’r dou n hail urnveld teveurschien. n Begroafploats van wol meer as twijdoezend joar old, doar moakt deur de allereerste bewoners van dizze streken.
Alle urns kwammen d’r netuurlek nich hail oet. Verscheiden wazzen al kepot of göngen bie t verveuren stukkend. Man d’r bleven zat genog over.
Bie Jan zien pabbe wörden ze eerst aalmoal henzet op kelderbeune, totdat t aal deurzöcht was. Dou, op n goie dag kwam de professor zeggen dat t nou doan was en dat de urns wegbrocht wörden zollen noar t Stad.
Hai was hail slim bliede dat alles zo goud besloagen was en hai bedankte Smit zienent veur alles wat ze veur hum doan haren en hai beloofde heur n bouk te sturen; n bouk woar hai nou mit aan de gang was te schrieven, over dizze ofgroaverij op de maarke. Hai haar d’r, - zo zee e -, weer n bult oet leerd en t haar weer meer löcht geven in de duustere zoaken van t verleden.
Ook Jan, dai de haile boudel ainglieks aan t rollen moakt har, vergat de prof nich. Jan kreeg n poar haile mooie leesboukjes van hum. En as hai loater in t Stad kwam, dan mös hai man ’s noar t Museum goan te kieken. Dan kön hai doar de urn zain dai hai zölf opgroaven haar.
Dat beloofde Jan. En zo vertrok de professor mit zien potten en diggels noar t Stad. Doar binnen ze tot op de dag van vandoag te bewondern in t Grunneger Museum van Oldheden.

SLOTOPMERKING: Zoals in de inleiding bij deel 1 aangegeven, gaan we binnenkort dus in de rubriek ‘Zo was ‘t’ nader in op deze opgraving. U had waarschijnlijk wel al begrepen, dat het verhaal zich heeft afgespeeld op de voormalige marke van Wessinghuizen. De professor, die het onderzoek indertijd leidde, is de beroemd geworden prof.dr. A.E. van Giffen.
Maar daarover later meer.

© Geert Schreuder (Taikens) & Klaas Meijer (Toal)