Jan Lantinga

Met regelmaat hoor je mensen van buitenaf zeggen hoe prachtig de natuur rondom ons dorp is. Ook Onstwedders zie je op een mooie zondagmiddag een wandeling in Ter Wupping maken of fietsen door het Metbroekbos. Wandelen door prachtige stukken met echt oud bos, even op de uitkijktoren staan of een kijkje nemen bij de ooievaarsnesten. We zien allerlei vogels, er springen eekhoorntjes voorbij en als we geluk hebben rent er nog net een vos weg. We genieten even en lopen weer door. Maar daarmee zien we eigenlijk zo weinig van wat zich écht in de natuur afspeelt.

Als we mooie en indrukwekkende natuur willen zien rijden we vaak wat verder weg van huis. We gaan op vakantie naar het buitenland voor de bergen, de mooie meren en de blauwe baaien. Volgens Jan Lantinga kunnen we toch ook echt dichterbij huis gefascineerd worden door de natuur. Zodra je wat meer kennis opdoet over de natuur in ons eigen land kom je erachter hoe mooi Nederland eigenlijk is. Want juist in ons land zijn de omstandigheden zeer divers. Alleen al in onze eigen regio vind je zoveel verschillende natuurgebieden.

Jan Lantinga heeft zichzelf gespecialiseerd in Bushcraft. Hij is veel te vinden in de natuur om er kennis over op te doen, om te leren hoe wij kunnen overleven in de natuur. Vrij vertaald betekent het bosvaardigheden, waarbij je vanuit de bewoonde wereld de natuur ingaat om te kijken hoe wij verantwoord gebruik kunnen maken van de natuur voor ons levensonderhoud.
Interesse voor de natuur heeft jan altijd al gehad, echter de verdieping begon pas later. In eerste instantie begon zijn carrière in de bouw. Hij ging naar de LTS maar kwam er al vrij snel achter dat dit niet zijn ding was. Hij besloot verder te kijken en kwam terecht in de zorg. Hij vervulde verschillende functies, en deed zijn werk graag. Toen begon alles te veranderen, in plaats van zelfsturende teams met veel verantwoordelijkheid werd er steeds meer van bovenaf aangestuurd. Hij kreeg het gevoel dat ze teruggingen in de tijd, de werkdruk werd hoger en ook de problematiek die op hen afkwam werd anders. Hij kon z'n draai er niet meer vinden en ging op zoek naar iets anders. Tijdens die zoektocht deed hij vrijwilligerswerk, waarbij hij ook weer werkte met verstandelijke gehandicapten.

Jan ging regelmatig vogel spotten, probeerde ze te herkennen aan de hand van geluiden en leerde zo steeds meer soorten kennen. Van daaruit werd zijn interesse steeds breder. Hoe meer kennis hij opdeed over de natuur hoe groter de fascinatie werd. Van leren over zoogdieren tot het onderzoeken van planten, hoe meer kennis, hoe meer je in de natuur ziet, je creëert een breder lichtveld. Juist dan kijk je meer door de standaard dingen heen en vind je specialere planten en bijzondere diersoorten.

Hij volgde cursussen, ging op pad met specialisten om nieuwe dingen te ontdekken en maakte uiteindelijk zo van zijn hobby zijn werk: kennis vergaren met bushcraft. Met zijn eigen bedrijf "midden in het buiten" probeert hij mensen kennis bij te brengen door ze in aanraking met de natuur te brengen. Dit kan betekenen dat hij met een groep in het bos gaat overnachten, wat dus inhoudt leren vuur maken, eten koken van wilde planten, gereedschap maken met hout en natuurlijk het gebruik maken van natuurlijke beschutting.  Ook begeleidt hij kanotochten over de ruiten A en komt daarbij op bijzondere plekken waar andere mensen niet zo snel komen.
Hij bundelt zijn kennis met andere ondernemers, en zo hebben ze laatst een groot personeelsuitje georganiseerd voor een groep van 100 mensen, waarvoor ze een camping afhuurden en van daaruit soortgelijke activiteiten organiseerden.

Soms gaat hij met een groep kinderen de natuur in, en komt er dan achter hoe weinig aandacht er eigenlijk wordt besteed aan 'Nederlandse' dieren. Natuurlijk zijn ze bekend met eekhoorns en ooievaars, maar al gauw gaat het gesprek over op stokstaartjes uit de dierentuin, of de dieren in Afrika op tv. Toch valt het Jan ook op dat voor veel volwassenen hetzelfde geldt en weinig mensen het verschil tussen een koolmees of pimpelmees kennen.  

Met bushcraft probeert hij veel dingen bij te brengen, ook door vragen te stellen. Wat doet die plant, wat kan ik ermee, is hij eetbaar, heeft hij medicinale krachten?  Hij geeft inzicht in het belang van paddenstoelen, wijst op de kleine dingen waar we normaal straal voorbij lopen en kan alles vertellen over het ontstaan van Ter Wupping, Smeerling en andere natuurgebieden om ons heen.
Een hazelnootje in boomschors blijkt door een kever daarin gedrukt om hem te kunnen opentikken en opeten. Bomen communiceren via hun wortels om elkaar te waarschuwen voor een insectenaanval, zodat de andere bomen een stofje gaan produceren welke dit soort insect niet lekker vind. Paddenstoelen blijken belangrijke stoffen aan een boom te leveren en vice versa. Alles in de natuur blijkt een functie te hebben en dat maakt hem nog leergieriger om meer te leren over de natuur.
Er zit ook een keerzijde aan, want juist door al die kennis krijg je ook meer zicht op de kwetsbaarheid. Uiteindelijk blijken wij nog zo weinig te weten over de natuur, terwijl de mens zich er constant mee bemoeit. Als ergens iets uit evenwicht is komt het altijd door ingrijpen van mensen.
Het is ook een stukje bewustwording van wat je koopt in de winkel,wat soms lastig is omdat bijvoorbeeld palmolie,  waarvoor vele palmplantages worden neergezet nadat men het oerwoud heeft platgebrand, in zoveel producten verwerkt zit. Daarom is het soms lastig om jezelf te verbeteren omdat onze maatschappij niet altijd dezelfde insteek heeft.

In 2008 ontdekte Jan tegelijkertijd met de boswachter in Smeerling een zeldzame roofvogel, de rode Wouw. Na de ontdekking is hij zich erin gaan verdiepen en hebben ze zelfs een nest ontdekt. Er kwamen deskundigen langs en uiteindelijk hebben ze één jong het nest zien vertrekken. Momenteel houdt Jan zich ook veel bezig met de otters en bevers in onze regio. Deze groeien namelijk in getal waar de natuurorganisaties zeer blij mee zijn. Binnenkort start hij een project om adders te zoeken nabij de Duitse grens.

Mooie verhalen over hoe de natuur in elkaar steekt zorgt voor een stukje bewustzijn.  In anderhalf uur tijd zijn wij weer aardig wat kennis rijker.