24.04.2019 'Verzetsheld was een Stolperstein'

Op vijftig locaties in de gemeente Stadskanaal liggen sinds enkele jaren 142 Stolpersteine (in het Nederlands: struikelstenen) waar Joodse slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog hebben gewoond.

Daarnaast is in Musselkanaal en in Onstwedde een Stolperstein te vinden voor de woning van twee niet-Joodse slachtoffers.

Het leggen van Stolpersteine is een idee van Gunther Demnig. De Duitse kunstenaar wil met zijn Stolpersteine de herinnering levend houden aan slachtoffers van het nazi-regime, onder wie Joden, zigeuners, verzetsmensen en mensen die vervolgd werden om hun seksuele geaardheid, geloof of handicap.

Stolpersteine zijn messing stenen van tien bij tien centimeter, die in het trottoir voor de woning worden gelegd. Elk overleden persoon wordt herdacht met een eigen Stolperstein. In de steen is door de kunstenaar de naam, geboortedatum en plaats/jaar van overlijden gestanst. Omdat de stenen niet al te groot zijn, is de tekst pas leesbaar als men bukt.

De teller staat nu op 145. Voor de woning van huisarts Johan Winter aan de Julianastraat 8 is namelijk een Stolperstein gelegd ter nagedachtenis aan Cornelis Hoving, voormalig leraar lichamelijke opvoeding aan de christelijke HBS in Stadskanaal - de voorloper van Ubbo Emmius Lyceum - en verzetsstrijder in de Tweede Wereldoorlog die in 1944 door de Duitsers is omgebracht.

De familie Winter woont in het pand Zonneheem, dat in 1925 is gebouwd door Cornelis Hoving en zijn echtgenote. "Mijn vader heeft het huis later gekocht en nu wonen wij op deze prachtige plek", vertelt Johan. "Tante Cor, de echtgenote van Cornelis Hoving, was onze vaste oppas. In de loop der tijd heb ik mij verdiept in de verzetsheld Hoving en ik wilde als een soort van eerbetoon een Stolperstein laten leggen. En dan in het jaar dat het 75 jaar is geleden dat hij zijn werkzaamheden voor het verzet met de dood heeft moeten bekopen en dat het Ubbo Emmius 100 jaar bestaat."

"Ik heb contact opgenomen met het Comité Stolpersteine in Stadskanaal, dat me heeft doorverwezen naar Gunther Demnig", vervolgt Johan. "Het comité richt zich louter op de Joodse slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog."

Vorige week woensdag is tijdens een druk bezochte bijeenkomst de Stolperstein gelegd. De messing steen met de tekst is verwerkt in een stoeptegel die door Bruin Boerema is geprepareerd. De officiële onthulling is verricht door enkele leerlingen van HAVO 3 van het Ubbo Emmius en klasgenoten hebben gedichten voorgelezen. Twee kinderen van Johan en Heleen Winter brachten een klassiek werk ten gehore. Verder was gelegenheid om bloemen te leggen bij de struikelsteen. Ook bloemen uit de achtertuin van de familie Winter, waarvan de bollen destijds zijn gepoot door tante Cor.

Namens de familie van 'oom Kees en tante Cor' bedankte Idze Hoving de familie Winter voor 'de waardering die hij verdiend heeft'.

Indrukwekkend was de toespraak van Hans Onderwater die veel boeken over Stadskanaal en de Tweede Wereldoorlog heeft geschreven.

'Veel inwoners van het toenmalige Onstwedde omarmden het Duitse denken. ... Zo niet meneer Hoving. Met zijn antirevolutionaire achtergrond en zijn diepe geloof in God en zijn volk gruwde hij van de goddeloze nationaalsocialistische gedachten en van de publiekelijk getoonde en ook praktiserende Jodenhaat. ... De SD maakte intensief jacht op hem. Zijn arrestatie vond plaats op zijn verjaardag, 23 september 1944. Hij werd die dag 51 jaar. ... Hij zat gevangen in het Scholtenshuis in Groningen, waar hij zwaar is verhoord. Dat hij tot het moment van zijn dood zweeg, is een bewijs van het karakter van deze gewone gymleraar, die zo bijzonder was... Op 12 oktober 1944 werd Cornelis Hoving door de bezetters gefusilleerd in Westerbork. Op 2 november 1945 werd hij herbegraven op het Groninger Eeserveld. In Stadskanaal werd een straat naar hem genoemd: de Cornelis Hovinglaan ... Hij was met recht een struikelblok op de weg die bezetter en zijn knechten uitstippelden. Hij was een Stolperstein. Het is goed dat hij 75 jaar na zijn dood in deze Stolperstein is thuisgekomen ...

Bron/foto's: Ter Apeler Courant