Eerherstel heksen van de Giezelbaarg

Stichting Artphy wil dat burgemeester Velema en dominee Jöhlinger heksen van Westerwolde onschuldig verklaren.

Het bestuur van Stichting Artphy in Onstwedde heeft uit naam van voorzitter Jan Willem Kok een brief geschreven aan burgemeester Jaap Velema van de gemeente Westerwolde en dominee Wolf Jöhlinger van de Protestantse gemeente Wedde met het dringende verzoek de vijf eeuwen geleden bij de Giezelbaarg nabij de Westerweg tussen Veele en Wedde van hekserij beschuldigde vrouwen en man onschuldig te verklaren.

In de periode tussen 1587 en 1597 werden op de Giezelbaarg 20 vrouwen en één man, Johan Tonnis, levend verbrand. Verder werd het lichaam van Geertken Johansanders Tijs, die zelfmoord had gepleegd, in brand gestoken.

De slachtoffers werden voordien gemarteld en gefolterd om zo een bekentenis te krijgen. Het waren vaak vooral vrijgezelle vrouwen die aangepakt werden omdat ze zich bezighielden met kruiden, natuur en genezen.

Begin mei 1587 begonnen de heksenvervolgingen. Dit duurde tot 17 februari 1597, toen het levenloze lichaam van Geertken Johansanders Tijs, haar 80-jarige zus Alke Engels uit Blijham en Johanna Luberts uit Wedde op de brandstapel kwamen.

Nabestaanden
Om de slachtoffers blijvend te herinneren is er door particulier initiatief en met steun van de lokale bevolking bij de Giezelbaarg een gedenksteen geplaatst ter nagedachtenis van deze gruwelijke feiten. Volgens Jan Willem Kok zijn er heden ten dage nog altijd nabestaanden die op gezette tijden bij het monument stilte in achtnemen en bloemen achterlaten.

Goedkeuring van verre voorgangers
Het bestuur van Stichting Artphy heeft de brief aan burgemeester Velema en dominee Jöhlinger geschreven, omdat de veroordelingen plaatsvonden mede met de goedkeuring van verre voorgangers van beiden. Verder zijn in het afgelopen decennium op meerdere plaatsen in Europa vele ‘heksen’ gerehabiliteerd. Zo heeft Nicola Sturgeon, premier van Schotland, in het parlement formeel excuses aangeboden voor de vervolging van vrouwen wegens hekserij. Het Schotse parlement zal later een wet aannemen waarin de slachtoffers eerherstel krijgen.

Jan Willem Kok laat namens het bestuur weten dat hij, gesteund door nabestaanden, graag wil dat Velema en Jöhlinger de vele beschuldigde vrouwen (en man) met terugwerkende kracht onschuldig verklaren.

De Heks van Amen
Theatermakers Achterhoek speelt ‘ De Heks van Almen ’ in Onstwedde als eerbetoon aan 22 onschuldige slachtoffers van hekserij.

Bron/foto: Dagblad van het Noorden/Streekblad