‘Rotterdammertje’ terug in Onstwedde

‘Rotterdammertje’ Wim den Hartog ( 91 jaar) is, samen met zijn vrouw Tineke en zijn zus Geertje,
 voor een dag terug gekomen naar Onstwedde. In de oorlogsjaren is hij een aantal maanden in ons dorp te gast geweest. Lopend kwam hij toen aan, samen zijn ouders en broer Koos. Anno 2021 volgde hij - per auto - precies die route van hongerwinter ’44 vanaf Assen naar ons dorp.

Als jochie woonde Wim in Rotterdam. Eind 1944 ging hij, door honger gedreven, met zijn ouders en broer op weg naar Onstwedde, waar andere gezinsleden al langer waren opgevangen. Het laatste deel van de reis moesten ze lopen door de barre winterkou. Via Rolde en Gasselte kwamen ze in Stadskanaal aan en vervolgden hun voettocht over de Onstwedderweg via Veenhuizen naar Onstwedde. Een tocht van zo’n 40 km te voet, in het donker, zonder eten. Ze werden in eerste instantie gastvrij opgevangen bij het gezin van smid Freerk Boels aan de Dorpsstraat 26.

Bij Hiske Boels, zoon van de smid van toen, was Den Hartog met zijn vrouw en een zus op donderdag 2 september een dag te gast. Den Hartog maakte daar ook kennis met dorpshistoricus Klaas Meijer en met Chonda Luring, auteur van het Onstwedder oorlogsverhalenboek ‘De muren hebben oren’.  Later op de dag heeft Den Hartog de omgeving opnieuw verkend. Zo ging hij naar het pand, dat destijds van kapper Thoma was, op de hoek van de Luringstraat en de Dorpsstraat. Hij was er als tiener hulpje in de kapsalon. Ook het oorlogsmonument op de Brink en de plaats van het neergestorte Engelse toestel in Smeerling werden bezocht.

Vele herinneringen werden opgehaald. Den Hartog was in 1944 15 jaar en woonde in bij Albertje Boels-Kok en haar kinderen aan de Kerklaan. Hij beleefde in Onstwedde ook de bevrijding. Grote indruk op hem maakte de begrafenis van een Duits soldaat in de voortuin van villa De Kamp op de Bevrijdingsdag, 12 april 1945. Maar ook de volgende dag, bij de bevrijding van Tange, gaf hem een onuitwisbare herinnering. In het Onstwedder oorlogsverhalenboek ‘De muren hebben oren’ leest u:

‘Wim en Koos gaan een dag later naar Tange-Alteveer. Daar is een heftige strijd geweest tussen de bevrijders en de Duitsers. Ze zien twee dode militairen in een greppel en er ligt een Duitser midden op de weg. Het is een jonge kerel met blond haar. Zijn geopende ogen zijn helblauw. Wim denkt: “Dat is een soldaat zoals Hitler hem graag in zijn Wehrmacht had, een volbloed Germaan, zoals op Duitse propagandistische afbeeldingen…” De man heeft een gapend gat in zijn voorhoofd. Ver van zijn Heimat heeft hij het leven verloren.’ (citaat pagina 200)  
 
Het uitgebreide, spannende oorlogsverhaal van Wim den Hartog is opgenomen als hoofdstuk 39 in genoemd boek. In het voorjaar van 2022 zal van dit boek een tweede druk verschijnen, omdat de eerste druk in korte tijd uitverkocht was. Het bevat 40 waargebeurde oorlogsverhalen. U kunt hiervoor intekenen bij Huishoud en Cadeau Heije Wubs (hoek Dorpsstraat – Wessinghuizerweg) of bij The Read Shop in de Kanaalpassage te Stadskanaal.   

Op de foto:
Zittend: Geertje Sol-den Hartog (90) en haar broer Wim den Hartog (91).
Staand: Roelie de Graaf-Boels, haar broer Hiske Boels, Tineke den Hartog (vrouw van Wim).

Foto: Chonda Luring