- Terug
- Nieuws
- Wandeling Vlagtwedde - Onstwedde e.o.
Wandeling Vlagtwedde - Onstwedde e.o.
Wandeling Vlagtwedde-Veele (oud)-Ter Wupping-Smeerling, 8 of 10 km op woensdag 12-08-2020.
Vanmorgen, onder tropische weersomstandigheden een prachtige route gewandeld. Omgeving Vlagtwedde-Veele (oud)-Ter Wupping-Smeerling met wandelcoaches Els Eckhardt en Ooldrik Modderman (Wandelen Werkt). Met een gezellige groep mensen kon er worden gewandeld in 2 groepen, 2 verschillende afstanden 8 of 10 km.
Startpunt: Roegh Eten & Drinken te Vlagtwedde. De wandelroute ging langs de Golfbaan naar Veele. Vervolgens wandelen we door Veele (oud) via Ter Wupping naar het beschermd dorpsgezicht Smeerling. En dan via de landerijen en het Veelerdiepje terug naar Roegh Eten&Drinken. Onderweg werden de wandelaars getrakteerd op een ijsje, gesponsord door Jumbo supermarkt te Vlagtwedde. Namens de wandelaars waardering voor deze traktatie.
Wetenswaardigheden:
Vlagtwedde:
Is ontstaan op een van de zandruggen die in het voormalige Boertangermoor lag. De huidige kerk stamt uit de dertiende eeuw en komt voor op de aanvulling van een lijst van kerken van de Abdij van Corvey, die omstreeks dezelfde tijd is ontstaan. Vlagtwedde was een van de vijf kerspelen van Westerwolde. Bij de invoering van gemeentes op het platteland in 1811 werd Vlagtwedde een gemeente. In 1822 werd de oude gemeente samengevoegd met Bourtange tot de huidige gemeente Vlagtwedde.
Kerk Vlagtwedde:
Het kerkgebouw dateert uit de 13e eeuw, maar het middeleeuwse karakter gaat verborgen achter de muren, die in de 20e eeuw zijn witgepleisterd. In de eerste helft van de 16e eeuw is de kerk uitgebreid met het huidige koorgedeelte. In 1837 werden de binnenmuren bepleisterd. De kerktoren is in 1856 tegen de kerk aan gebouwd ter vervanging van een vrijstaande klokkenstoel. Volgens andere beschrijvers van religieus erfgoed in Groningen zou het hier echter om de vervanging van een grotere vrijstaande klokkentoren gaan. Bij herstelwerkzaamheden in 1933 werden ook de buitenmuren bepleisterd. De kerk onderging in 1975-1976 een restauratie. De preekstoel dateert uit de 17e eeuw. Het kerkorgel werd in 1901 gebouwd door de Leeuwarder orgelbouwers firma Bakker & Timmenga. Het werd in 1981 gerestaureerd. De luidklok in de toren dateert van na de Tweede Wereldoorlog, de oorspronkelijke klok werd geroofd door de Duitse bezetters.
Het uiterlijk van de kerk:
Het uiterlijk van de kerk wordt bepaald door de pleisterlaag die in het laatste decennium van de 19e eeuw is aangebracht. Er is nog een foto uit 1893 met daarop een ongepleisterde kerk. Het aanbrengen van deze pleisterlaag is waarschijnlijk noodzaak geweest. Oorspronkelijk was de uit baksteen opgetrokken kerk korter en recht gesloten met een topgevel. De kerk was gewijd aan de toen en nu nog steeds populaire St Martinus, bisschop van Tours. Omdat de kerk belangrijk was in de rechtspraak van Westerwolde, in de kerk werd het eendracht, het kerkelijke recht gesproken, was de kerk te klein. In de vroege 16e eeuw werd toen een nieuw koor aangebouwd met een driezijdige sluiting. Tijdens deze verbouwing is ook het huidige kruisribgewelf aangebracht. Het is niet bekend hoe het plafond er voor die tijd heeft uitgezien. Het nieuw gebouwde koor werd voorzien van spitsboogramen. De spits boogramen in het schip zijn later aangebracht ter vervanging van de kleineren rondboogramen. In het koor is nog een kleine ingang die is afgesloten met een segmentboog. Aan de noordzijde is in 1958 een achthoekige vergaderruimte aangebouwd dat dienst doet als consistoriekamer.
Bienoamen Vlagtwedde: Diksteerten.
Veele:
De naam Veele kan komen van vaal = bleek of van felewa = wilg. Veele is een plaats (dus geen gehucht) n de gemeente Westerwolde. Het ligt in het noorden van de gemeente, waar de weg van Ter Apel naar Winschoten, de N976 het Mussel-Aa-kanaal kruist. Iets ten westen van het plaatsje stroomt de Ruiten-Aa. Vlak boven Veele vloeit deze samen met het Veelerdiep en stroomt dan verder als de Westerwoldese Aa. Bij het dorp stond vroeger ter hoogte van Wedderstraat 54 de Lugtenborgh (in de 18e eeuw ook 'Klein Piccardië' genoemd). De gelijknamige boerderij Luchtenborg ten zuiden daarvan werd verwoest bij de bevrijding van 1945. De aanleg van het Mussel Aa-kanaal bracht handel en levendigheid, de stoomtram reed er tot aan de oorlog over de klapbrug en in die dagen telde Veele maar liefst zeventien middenstanders. Aan het eind van de oorlog ’40-’45 leidde de bevrijding van Veele opnieuw tot een gedaanteverandering. Op 12 april 1945 trok een eenheid bevrijders onder leiding van kolonel Blondeel (de weg aan de noordkant van het kanaal is naar hem vernoemd) op naar de brug. Drie jonge Belgische militairen, tien Duitse soldaten en een baby uit Veele kwamen bij de gevechten om. Veertien boerderijen, woningen en schuren gingen in vlammen op. De brug ging voor de tweede keer in die oorlog de lucht in. De herstelde brug is genoemd naar de 21- jarige Belgische sergeant Philippe Rolin, één van de drie geallieerde gesneuvelden. Bij de Rolinbrug staat een klein monument.
Van 1977 tot 1981 woonde politicus en politiek activist Roel van Duijn (kabouter beweging) in Veele. aan de Oeleweg 1A, kaasboerderij.
Ter Wupping:
Is een gehucht. Het landschap is grotendeels nog oorspronkelijk en wordt gekenmerkt door windsingels, houtwallen, bosjes, beekjes, hoge en bolle essen, rivierduinen en lagere, schrale graslanden met een bijzondere flora. Vanwege die afwisseling spreekt men ook wel van een coulisselandschap. Het aardige van Ter Wupping is dat het slechts bereikbaar is via één smalle verharde weg. Verder zijn er alleen maar onverharde wegen en paden.
Kortom : een paradijsje voor de wandelaar.
Het Kunstwerk Koningsgraf aan de Stroomdalroute is gemaakt door Nederlandse beeldend kunstenaar Peter Huigen.
Langs het leven van de gepensioneerde biologieleraar Zelf Dols ,daar draait alles om bijen. Hij beschermd zijn 60 tot 70 volken als zijn kinderen en weet alles over ze. Dag in; dag uit houdt hij zich bezig met zijn bijen, als een van de steeds kleiner wordende groep imkers die Nederland telt. Ik laat mijn koninginnen stok oud worden.
Filmpje over Ter Wupping waarin biologieleraar Zelf Dols verteld over zijn bijen.
Filmpje duurt 15 minuten. Over de bijen begint bij 10.50 minuut.
Smeerling:
Aan dit riviertje ligt het oude gehucht Smeerling, dat bestaat uit een groep zeer fraai gerestaureerde Saksische (ook wel: Westerwoldse) boerderijen. Het is een beschermd dorpsgezicht en de boerderijen uit de zeventiende en achttiende eeuw staan onder monumentenzorg. Saksische boerderijen hadden oorspronkelijk mens, dier en oogst onder één dak. In de boerderij die Natuurmonumenten gebruikt als theeschenkerij kan men de vernuftige dragende balkenconstructie bewonderen.
Smeerling (een zoetwatervisje, dat in een beek zwemt die modderig is) is een nederzetting met Westerwoldse boerderijen daterende uit de 17e en 18e eeuw. Het is een typisch es-dorp (essen en graslanden), grenzend aan het beekdal. Smeerling is een essenzwermdorp, het is ontstaan uit een ander dorp, namelijk Onstwedde omdat de essen van dat dorp niet voldoende voedsel meer opleverden. Een verhoging van het terrein aan de westzijde van Smeerling, pal aan de zuidzijde van de N365, wordt de Galgberg of op zijn Gronings Galgbaarg genoemd. Hier heeft in de middeleeuwen een galg gestaan, waaraan veroordeelden worden opgehangen. Deze galg lag vlak bij een belangrijke doorgaande weg om voorbijgangers eraan te herinneren de rechte weg niet verlaten. In deze zelfde verhoging zijn restanten van een urnenveld gevonden. Anno 2004 is deze heuvel een extensieve akker in eigendom van Natuurmonumenten. De naam ‘Smeerling’ (‘Smilke’ voor de mensen die er wonen) is trouwens afgeleid van de naam van een slijkvis (Latijn: cobitus; bij ons ook wel modderkruiper of riviergrondel geheten), die oudtijds aan oevers van de Ruiten Aa volop aanwezig is geweest. Rond 1900 schreef iemand daarover:”….. een zeer smakelijke en fijne vis, die enigszins het midden houdt tussen zalm en de forel ……”
Het lied 'Smilke' is uitgebracht in het kader van het Aaltje-project,
Lied Op tekst/lied van Het dorp – Wim Sonneveld - wordt gezongen door Josien Bakker.
Deze route maakt deel uit van Westerwolde verschillende wandel routes, de nummers 12, 13, 21 en 34.
Verslag is gemaakt door Ooldrik Modderman
Foto’s gemaakt door Henny van Huizen en Ooldrik Modderman
Westerwolde daar wordt je stil van !
Wandelen werkt ! blief fit: wandel een Ommetje mit.
Wandelbeleving door Vitaal, Natuur, Gezellig en Cutureel Ommetje
