27.03.2013 Hanne (Bert) Wilzing
Een of twee keer per jaar moet ik wel even terug naar Onstwedde en Westerwolde. Naast een bezoek aan de hervormde kerk, het kerkhof en geboorteplek Smeerling (‘Smilke’) met het Metbroekbos, is dan vast onderdeel het kopen van hardbroden en droge metworst. Een tijdje geleden liep ik zo door de Onstwedder supermarkt en zag een man op een pak koekjes slaan om een ‘mugge’ weg te jagen. ‘Man, dat mouten ie nich doun, hougen ja ale koekjes stukkend’ zei ik gekscherend. We raakten aan de praat en de man besloot met ‘mor ik kìn wel heuren dat joe hier nait weg kommen’. Toen hij me zag fronsen lichtte hij toe: ‘Zoas joe proaten, proaten ze bie ons in t bejoardentehoes’. Inderdaad, ik ben op m’n 17e (in 1976) voor studie uit ons dorp vertrokken. Ede en later Gouda en Houten. Je neemt de taal van toen mee en die ontwikkelt zich niet meer zo omdat het Gronings in het Westen niet echt uitbundig gesproken wordt. Afkomstig uit een gezin van vier kinderen (bin der aine van Hanne en Geertje) kregen m’n vrouw uit de Bommelerwaard en ik er zelf ook vier, die inmiddels allemaal voor werk of studie het nest hebben verlaten. De Groninger taal hebben ze niet geleerd, maar Onstwedde hoort wel bij hen en… elk jaar gaan we met Pasen ‘neuten schaiten’ en bakken we op oudejaarsdag ‘spekkendikken’.
M’n eerste baan was in Den Haag (vormingsonderwijs), daarna Utrecht (provinciaal diaconaat), Driebergen (landelijke diaconie NHK) en weer Utrecht (Kerk in Actie). Sinds 2006 werk ik met veel plezier in Amsterdam voor de diaconie van de lutherse gemeente. Voor een plattelander als ik is Amsterdam een prima stad om in te werken. Altijd wel wat te beleven, maar toch ook vaak wel wat dorps. Mensen beginnen uit zichzelf niet zo, maar willen meestal best wel even een praatje maken. Alleen groeten doen ze wat minder dan in Onstwedde, want zelfs als je daar met de auto door heen rijdt zijn er mensen die hun hand omhoog doen.
In 2007 zijn in ‘Knoal’ geboren ds Harry Donga en ik met een jaarlijkse Groninger kerkdienst begonnen in de Oude Lutherse Kerk op het Spui. Een prachtige en elk jaar weer ontroerende viering met steeds meer bezoekers. In 2012 kwamen er 350 kerkgangers, letterlijk en figuurlijk van alle richtingen (zelfs mensen zonder richting). Allerdeegs in de trams is dan het ‘moi’ niet van de lucht. Zo houden we als Groningers in verstrooiing ook buitengaats onze wortels en taal in ere. De volgende dienst is gepland voor zondag 27 oktober 2013 om 10.30 uur. Dus zeg het voort! Info op www.diaconie.com.
Om de taal voor mezelf wat levend te houden maak ik schrijfsels in onze streektaal. Ze verschijnen in o.a. het tijdschrift Krödde. Twee nl. over de bijzondere tijdsreis van het doopvont van de Onstwedder hervormde kerk en over de Ruiten Aa (t Ol Daip) vindt u hieronder.
Aan alle (oud)Onstwedders alle goeds toegewenst!
Hanne (Bert) Wilzing
e-mail
Dit vat het geven
Wasket in wotter
votspuild voel
löchter as snij
begroaven en verrezen
en ast doan is
begunt t vannijs
Maank widde swiegende muren
vaalt t hoge olle löcht
tussen tied verdwienen de uren
in ruumte woar man Allerhoogste zöcht
Hiskes, Bouls, Trennen en Moarsen,
ik keek menneg geslacht in ogen
Volders, Wever, Wolfs en Wilzen
(en Wubsen, veul Wubsen)
old en jonk het bie mie bogen
In laange kedde trokken verhoalen veurbie
van verwachten, leven en raauwen
Van older op older kreeg man zie aan zie
netgliek taiken van genoa en vertraauwen
Man t levent wui rakt deur nije leer
Handen eertieds zaachte as ik gaf
wuien haard, grepen en brochten keer
lös van t Woord wui mien körrel kaf
Verloren in t gres heb ik daind en bogen
van haaileg raive tot vat veur t vee
keek ik menneg baist in ogen
sleep ik mesten veur n nije snee
Twaalf geslachten luipen veurbie
dou wui t fiene smui en kedde lasket
Weerom op t stee van Aiweg Ie
wui under t olle Bouk weer in mie wasket
Hanne Wilzing
t Ol Daip
Dien walen vol bochten
verkoaveld groaven te liek
boeren en woorden vochten
en dien begun kreeg geliek
Buksen van ol boerrigters
hupselen van nije tied
vrundschop veur zichters
dieverdoatsie veur lu van wied
t Wotter rakt in roeten
zail begunt te stìnnen
vloot is boeten
daip is binnen
Hanne Wilzing
Op de foto met een BSA Paratrooper vouwfiets die me gegeven werd door de fam Huitsing (v/h Brink)
